Όταν σκεφτόμαστε τους δεινόσαυρους, η πιο συνηθισμένη εικόνα είναι ίσως αυτή του T. Rex από το Jurassic Park ή ενός ευγενικού γιγάντιου βροντόσαυρου, που χρησιμοποιεί τον επιβλητικό λαιμό του για να τσιμπάει τα φύλλα των δέντρων.
Τα κοτόπουλα, όπως όλα τα πουλιά, είναι απόγονοι των δεινοσαύρων και είναι, στην πραγματικότητα, οι πιο κοντινοί ζωντανοί συγγενείς τους! Έτσι, αν και τεχνικά δεν είναι οι ίδιοι δεινόσαυροι, τους μοιάζουν και μοιράζονται την ίδια καταγωγή και το ίδιο DNA με αυτά τα ισχυρά ερπετά του παρελθόντος.
Μοιάζουν τα κοτόπουλα με τους δεινόσαυρους;
Τα κοτόπουλα είναι, κατά γενική ομολογία, πτηνά. Είναι πτηνά, ενώ οι δεινόσαυροι ήταν ερπετά (και εδώ υπάρχουν διάφορες σχολές σκέψης, αλλά θα επανέλθουμε σε αυτό αργότερα).
Ως οι πιο κοντινοί ζωντανοί απόγονοι των δεινοσαύρων, τα κοτόπουλα έχουν ονομαστεί «σύγχρονοι δεινόσαυροι», αλλά το γεγονός παραμένει ότι υπήρξαν διακοπές στην εξέλιξη.
Τα κοτόπουλα είναι ό,τι πιο κοντινό στους δεινόσαυρους υπάρχει σήμερα. Εδώ και πολύ καιρό πιστεύεται ότι είναι συγγενικά με τους δεινόσαυρους, αλλά μόνο το 1995 ανακαλύφθηκε ένα απολίθωμα «χαμένο κρίκο». Σύμφωνα με το Smithsonian, αυτή η ανακάλυψη οδήγησε στην υπόθεση ότι πριν από εκατομμύρια χρόνια υπήρχε ένας δεινόσαυρος που είχε ένα σημαντικό χαρακτηριστικό: φτερά. (πηγή)
Είναι επιστημονικά συγγενείς με τους δεινόσαυρους;
Οι επιστήμονες συνέκριναν την αλληλουχία αμινοξέων που βρέθηκε στο κολλαγόνο του T. Rex με μια τεράστια βάση δεδομένων που περιέχει τις αλληλουχίες πολλών σύγχρονων και ζωντανών ειδών.
Το αποτέλεσμα; Μια εκπληκτική ομοιότητα με αυτή των κοτόπουλων. Με βάση την εμφάνιση, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι οι αλιγάτορες είναι πιο άμεσοι απόγονοι των δεινοσαύρων, αλλά αποδεικνύεται ότι οι δεινόσαυροι είναι πιο κοντά στα κοτόπουλα παρά στους αλιγάτορες. (πηγή)
Ο καθηγητής Griffin εξηγεί ότι τα γονιδιώματα των πτηνών έχουν την ιδιαιτερότητα να διαθέτουν περισσότερα μικροχρωμοσώματα από οποιαδήποτε άλλη ομάδα σπονδυλωτών. Πιστεύεται ότι αυτά τα μικρά πακέτα πλούσιου γενετικού υλικού υπήρχαν στους δεινόσαυρους προγόνους τους.
Η ομάδα ανακάλυψε ότι το κοτόπουλο έχει το γενετικό χρωμοσωμικό σχήμα που μοιάζει περισσότερο με αυτό του δεινόσαυρου προγόνου του.
Μια μελέτη διεξήχθη για τέσσερα χρόνια από το Διεθνές Κονσόρτσιουμ Φυλογενωμικής των Πτηνών, το οποίο ανέλυσε την πλήρη δομή του γονιδιώματος του κοτόπουλου, της γαλοπούλας, της πάπιας Πεκίνου, του διαμαντιού μανταρίνι και του παπαγάλου. Και, μελετώντας τα δεδομένα από συνολικά 21 γονιδιώματα πτηνών και ένα είδος ερπετού, βρήκαν έναν πρόγονο δεινόσαυρο για κάθε χρωμόσωμα. (πηγή)
Διαπίστωσαν επίσης ότι ο ταχύτερος ρυθμός εξέλιξης είχε σημειωθεί στο διαμάντι μανταρίνι και στο παπαγαλάκι, γεγονός που τα έκανε λιγότερο κοντά στους δεινόσαυρους του παρελθόντος, ενώ τα κοτόπουλα είχαν εξελιχθεί πιο αργά, διατηρώντας έτσι τη γενετική τους ομοιότητα περισσότερο από τα άλλα.
Γενικά, αυτό που εννοούν οι άνθρωποι όταν λένε ότι τα κοτόπουλα είναι δεινόσαυροι ή ότι τα πουλιά είναι ερπετά, είναι ότι έχουν στενότερη συγγένεια με τους δεινόσαυρους και τα ερπετά παρά με οτιδήποτε άλλο.
Είναι τα κοτόπουλα ερπετά;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι ένα πολύ περίπλοκο «όχι, αλλά και ναι», καθώς υπάρχουν διάφορες σχολές σκέψης και μερικές διαφορετικές ταξινομήσεις.
Συχνά μας μαθαίνουν να συσχετίζουμε τα κοτόπουλα με τα πτηνά, καθώς μοιράζονται πολλές φυσικές και αισθητικές ιδιότητες με τα άλλα πουλιά και δεν μοιάζουν καθόλου με τα άλλα ερπετά. Και αυτό παραμένει αλήθεια ως ταξινόμηση, αλλά υπάρχει μόνο μία σωστή απάντηση.
Με την πρώτη ματιά, η ταξινόμηση ενός κοτόπουλου φαίνεται απλή. Τα πουλιά είναι πουλιά, έτσι δεν είναι; Και ένα κοτόπουλο δεν μοιάζει καθόλου με σαύρα ή φίδι. Αλλά τα πράγματα περιπλέκονται.
Τα κοτόπουλα φαίνεται να έχουν κοινά χαρακτηριστικά με τα θηλαστικά και τα ερπετά, αλλά συνήθως ταξινομούνται σε μια άλλη κατηγορία: τα πτηνά.
Σύμφωνα με έναν ορισμό, η ταξινόμηση των ερπετών περιγράφει όλα τα σπονδυλωτά που έχουν λέπια τουλάχιστον σε κάποιο μέρος του σώματός τους, γεννούν σκληρά αυγά ή αυγά με σκληρό κέλυφος, έχουν εσωτερικό οστέινο σκελετό, έχουν εσωτερικούς πνεύμονες κ.λπ.Σύμφωνα με αυτή τη λογική, τα φίδια, οι κροκόδειλοι, οι αλιγάτορες, οι χελώνες και οι σαύρες – και ακόμη και τα πουλιά – είναι ερπετά.
Κάθε ένα από αυτά τα χαρακτηριστικά των ερπετών παίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, τα λέπια συγκρατούν την υγρασία κάτω από το δέρμα, ενώ τα αυγά με σκληρό κέλυφος προστατεύουν τα μωρά από τα αρπακτικά ή τις περιβαλλοντικές βλάβες και τα εμποδίζουν να ξεραθούν ενώ μεγαλώνουν μέσα στο αυγό.
Κατά κανόνα, τα ερπετά δεν περιορίζονται στη στεριά ή στο νερό. Μερικά μπορούν να ευδοκιμήσουν και να αναπαραχθούν μόνο σε ξηρά περιβάλλοντα, ενώ άλλα έχουν προσαρμοστεί στη ζωή στο νερό, αλλά εξακολουθούν να έρχονται στην ξηρά για να γεννήσουν τα αυγά τους.
Αλλά τι λείπει από αυτές τις περιγραφές όσον αφορά τα κοτόπουλα; Τα φτερά, για αρχή. Το να τραγουδούν, για παράδειγμα. Αλλά αυτό δεν τα αποκλείει από την ταξινόμηση ως ερπετά.
Το σύστημα επιστημονικής ταξινόμησης
Εδώ είναι που μπαίνουν στο παιχνίδι οι τύποι ταξινόμησης. Οι βιολόγοι χρησιμοποιούν δύο τύπους συστημάτων ταξινόμησης: το σύστημα του Λινναίου (που ομαδοποιεί τα είδη με βάση τα φυσικά χαρακτηριστικά τους) και το φυλογενετικό σύστημα (που ομαδοποιεί τα είδη με βάση την κοινή τους ιστορία και το προγονικό τους DNA).
Το σύστημα του Λινναίου αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1730. Σε αυτό το σύστημα, οι οργανισμοί ομαδοποιούνται με βάση τα χαρακτηριστικά και τα φυσικά τους γνωρίσματα, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους. Σε αυτό το σύστημα, τα ερπετά περιορίζονται αυστηρά στο γεγονός ότι έχουν κρύο αίμα και λέπια.
Σύμφωνα με αυτά τα κριτήρια, τα πουλιά σίγουρα δεν είναι ερπετά. Τα κοτόπουλα είναι θερμόαιμα, που σημαίνει ότι η θερμοκρασία του σώματός τους ρυθμίζεται εσωτερικά, με τη φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος να κυμαίνεται μεταξύ 105 και 107 βαθμών Φαρενάιτ.
Η ερπετική τους καταγωγή είναι ένα σημαντικό μέρος της ταυτότητάς τους, αλλά δεν λαμβάνεται υπόψη στην ταξινόμησή τους, καθώς η φυσική τους εμφάνιση είναι πολύ διαφορετική.
Φυλογενετική
Στη δεκαετία του 1940, εμφανίστηκε ένα νέο σύστημα ταξινόμησης που ονομάζεται φυλογενετική. Σε αυτό, τα ζώα ταξινομούνται αποκλειστικά με βάση την καταγωγή τους και, σε αυτή την περίπτωση, τα φυσικά χαρακτηριστικά χρησιμοποιούνται μόνο για να βοηθήσουν στην ανακάλυψη αυτής της καταγωγής.
Έτσι, σύμφωνα με τον ορισμό αυτού του συστήματος, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι ένα ερπετό είναι ένα ζώο που κατάγεται από την αρχική ομάδα που ονομάζεται ερπετά, δηλαδή οι δεινόσαυροι. Στην πραγματικότητα, τα πουλιά και οι μη πτητικοί δεινόσαυροι ανήκαν και τα δύο στην κλάση Dinosauria.
Δεδομένου ότι τα πουλιά μοιράζονται μερικές φορές προγόνους με τα ερπετά και τα ερπετοειδή ζώα και ανήκουν στην ομάδα των Diapsida, η οποία περιλαμβάνει επίσης όλα τα άλλα ζωντανά ερπετά (κροκοδείλια, χελώνες, tuataras, φίδια και σαύρες), σε αυτό το σύστημα, τα πουλιά θεωρούνταν παλαιότερα ερπετά. (πηγή)
Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, τα πουλιά ανήκουν στην κλάση Archosauria. Τα ερπετά δεν σχηματίζουν κλάση, πράγμα που σημαίνει ότι τα σύγχρονα πουλιά δεν θα ταξινομούνταν ως ερπετά. (πηγή)
Επομένως, τα κοτόπουλα είναι ερπετά;
Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, τα κοτόπουλα δεν είναι ερπετά, αλλά στην πραγματικότητα είναι δεινόσαυροι. Χρησιμοποιώντας το σύστημα φυλογενετικής ταξινόμησης, ανήκουν στην κλάση Dinosauria. Σύμφωνα με το παραδοσιακό σύστημα ταξινόμησης του Λινναίου, τα κοτόπουλα ανήκουν στην ομάδα που ονομάζεται Galliformes, που σημαίνει χερσαία πουλερικά. Σύμφωνα με το τρέχον σύστημα ταξινόμησης, τα κοτόπουλα είναι πουλερικά και όχι ερπετά.
Ωστόσο, αν ακολουθείτε τη σχολή σκέψης που δίνει προτεραιότητα στην καταγωγή, τα κοτόπουλα είναι ερπετά, καθώς οι πρώτοι πρόγονοί τους ήταν τα πρώτα ερπετά.
Πώς εξελίχθηκαν τα κοτόπουλα;
Το πρώτο στάδιο της εξέλιξης είναι να υπάρχει ένας ζωντανός πρόγονος. Και ενώ τα περισσότερα δεινόσαυροι σκοτώθηκαν και εξαφανίστηκαν από τον περίφημο γιγάντιο μετεωρίτη, ορισμένα μικρότερα είδη και υποείδη επέζησαν, εξελισσόμενα μέχρι να γίνουν οι πρόγονοι των κοτόπουλων. (πηγή)
Η πρώτη ομάδα ερπετών εμφανίστηκε πριν από περίπου 320 εκατομμύρια χρόνια. Στη συνέχεια, περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια αργότερα, μια ομάδα που τελικά εξελίχθηκε στα σύγχρονα θηλαστικά διακλαδώθηκε. (πηγή)
Κατά τη διάρκεια των επόμενων 120 εκατομμυρίων ετών, άλλες ομάδες ερπετών διαχωρίστηκαν – με ιδιαίτερη επιβίωση και εξελικτική επιτυχία σε έναν κλάδο που ονομάζεται αρχοσαύρια.
Οι αρχόσαυροι είναι οι πρόγονοι των δεινοσαύρων και των κροκοδείλων, αλλά καθώς άλλες ομάδες διαχωρίστηκαν πριν και μετά από αυτούς, έχουν μόνο μακρινή σχέση με τα σημερινά φίδια, σαύρες και χελώνες.lt;br/>
Πέρασαν άλλα 65 εκατομμύρια χρόνια και συνέβη η πτώση του μετεωρίτη – το περίφημο γεγονός της μαζικής εξαφάνισης, που σκότωσε όλους τους δεινόσαυρους, με εξαίρεση μια ομάδα δεινοσαύρων με φτερά.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων 65 εκατομμυρίων ετών, αυτή η ομάδα που επέζησε εξελίχθηκε στα σύγχρονα πουλιά. Αυτή η εξέλιξη, αν και πολύ μακριά από τους αρχικούς δεινόσαυρους, σημαίνει ότι τα πουλιά είναι σήμερα οι ζωντανοί απόγονοι των δεινοσαύρων, με το κοτόπουλο να είναι ιδιαίτερα κοντινό, ακόμη και γενετικά.
Χάρη στην έρευνα για βελτιωμένους γενεαλογικούς δένδρους, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα πουλιά γνώρισαν μια έκρηξη της ποικιλότητας των ειδών αμέσως μετά την εξαφάνιση των δεινοσαύρων. (πηγή)
Τα σύγχρονα είδη πουλιών σχηματίστηκαν όλα μέσα στα 10 έως 15 εκατομμύρια χρόνια που ακολούθησαν τη μαζική εξαφάνιση των δεινοσαύρων, περίπου 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, δηλαδή πολύ καιρό μετά την απώλεια των δοντιών των πουλιών και τη δημιουργία των άδοντων ράμφων, περίπου 116 εκατομμύρια χρόνια πριν.
Αυτά τα ράμφη είναι στην πραγματικότητα η προσαρμογή ενός ζεύγους μικρών οστών που βρίσκονται στο μπροστινό μέρος του προσώπου, καθώς τα πουλιά έπρεπε να προσαρμοστούν στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον τους και να αναζητούν τροφή αντί να σκίζουν σάρκα. Με την πάροδο του χρόνου, τα οστά της γνάθου συρρικνώθηκαν και το ράμφος επιμήκυνε. (πηγή)
Το απολίθωμα ενός φτερωτού δεινοσαύρου που ανακαλύφθηκε στην Κίνα έδωσε μια ανεκτίμητη εικόνα της εξέλιξης του δεινοσαύρου σε πουλί. (πηγή)
Αυτό το συγκεκριμένο σκελετό είχε κρανίο παρόμοιο με αυτό ενός πουλιού, μακριά ουρά και δομές παρόμοιες με φτερά. Μετά από εντατικές δοκιμές και ταξινόμηση, διαπιστώθηκε ότι δεν επρόκειτο για μεγάλο πουλί, αλλά για δεινόσαυρο – τον πρώτο δεινόσαυρο με φτερά που ανακαλύφθηκε.
Είναι λοιπόν δύσκολο να απαντήσουμε στο ερώτημα αν οι δεινόσαυροι είναι ή όχι κότες. Είναι αναμφισβήτητο ότι έχουν στενή σχέση με τους δεινόσαυρους – η γενετική το αποδεικνύει. Και, ανάλογα με τη σχολή ταξινόμησης των ειδών που ακολουθείτε, μπορεί να είναι οι ίδιοι σύγχρονοι δεινόσαυροι.